Foto: Archief Poëziecentrum

23.04.2020

Haiku in Vlaanderen: Bart Mesotten - oervader van de haiku-traditie in Vlaanderen

De haiku is een klassieke Japanse versvorm bestaande uit drie regels, de eerste met 5 lettergrepen, de tweede met 7 en de derde weer met 5 lettergrepen. Hoe exotisch dat op het eerste gezicht ook moge klinken, het genre van de haiku blijkt sinds een aantal decennia erg populair in Vlaanderen. Er verschijnen jaarlijks tientallen bundels, er zijn tal van haiku-kringen, er is een jaarlijkse haiku-dag, ...

Poëzie-Centraal vroeg zich af of het genre in Vlaanderen nog immer populair is, of er aflossing is van de wacht en of haiku’s altijd de natuur als onderwerp hebben. En die lettergrepen waar iedereen het over heeft, zijn die nog wel zo belangrijk?

In de eerste aflevering over haiku in Vlaanderen verwees Ferre Denis van het Haiku-Centrum Vlaanderen naar Bart Mesotten als degene die het genre in ons taalgebied geïntroduceerd heeft.

Wie was Bart Mesotten (1923 - 2012)? Als zoon van een kleermaker groeide hij op in het landelijke Diepenbeek. In 1942 trad hij toe tot de orde van de norbertijnen in de abdij van Averbode. Zijn echte naam was Jozef Reinier Lodewijk Mesotten, maar toen hij intrad, kreeg hij de kloosternaam 'Barnabas' mee. Dat werd gemeenzaam pater 'Bart'. 'Bart Mesotten' dus. Hij gaf een vijftiental jaar les in  het Sint-Michielscollege in Brasschaat en werd daarna  rector van Congregatie van de Diocesane Zusters van Overijse-Mechelen.

In 1951 verschenen er al gedichten van Bart Mesotten in het tijdschrift Nieuwe Stemmen en in dat jaar verscheen ook zijn eerste bundel Voor ingewijden. In de jaren '50 en '60 was Bart Mesotten ook betrokken bij de schoolradio van de openbare omroep. Hij verzorgde er onder meer een aantal afleveringen over 'buitenlandse poëzie' en het is daar dat zijn interesse voor haiku gewekt werd.

In 1972 verscheen bij uitgeverij Colibrant Dag, haikoe,  de allereerste Vlaamse bundel met uitsluitend Nederlandstalige haiku's. Er zouden nog verschillende bundels met haiku volgen evenals een aantal bloemlezingen rond haiku, die zouden uitgroeien tot standaardwerken: Haikoe-boek (1986), Duizend kolibries (1993), Een verre vogel (1998) en Boven de wolken (2003).

Samen met Clara Haesaert, Karel Hellemans, Gaby Vanden Berghe, Bert Willems en Herwig Verleyen richtte hij in 1976 het Haiku-Centrum Vlaanderen op en een paar jaar later ook het haiku-tijdschrift Vuursteen.

In 2000 werd hij voor al zijn inspanningen om haiku te promoten, bekroond met de prestigieuze Japanse literaire prijs ‘Masaoka Shiki International Haiku Award’

Enkele maanden voor zijn dood in 2012, ging Poëziecentrum op bezoek bij Bart Mesotten in de abdij van Averbode. Het interview dat toen werd afgenomen, kan je nu integraal beluisteren.